یک مدیر شهری باید بتواند نقاط قوت و ضعف شهر خود را شناخته و در صدد تقویت مزایای رقابتی آن برآید؛

کارشناس مهندسی صنایع تولید صنعتی و کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی مالی:

 یک مدیر شهری باید بتواند نقاط قوت و ضعف شهر خود را شناخته و در صدد تقویت مزایای رقابتی آن برآید؛

مدیریت شهری یکی از مسائل نوین علوم سیاسی و مدیریت در چهارچوب مفاهیمی نظیر تمرکززدایی و حکومت‌های محلی است. هر چند از زمان پیدایش دموکراسی‌های غربی بحث تمرکززدایی و محلی گرایی به نوعی مطرح بوده است اما در کشور ما مسئله تمرکززدایی و مدیریت شهری مفهوم نوینی است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی و مطرح شدن شوراها در ذیل اصل هفتم قانون اساسی وارد گفتمان سیاسی و اجتماعی جامعه ایران شد. بنیانگذاران قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با توجه به وسعت و پراکندگی جمهوری اسلامی ایران، از همان ابتدا اصل شوراهای شهر و روستا را به مثابه یکی از اصول جمهوری اسلامی در ذیل فصل هفتم قانون اساسی آورده تا با مشارکت دادن مردم مؤمن و متدین در اداره امور مربوط به خودشان، زمینه رشد و شکوفایی شهرها را فراهم آورند اما متأسفانه در طول ۳۷ سالی که از عمر با برکت جمهوری اسلامی می‌گذرد از ظرفیت‌های قانون اساسی و شوراهای شهر به خوبی استفاده نشده و تصور عمومی، نقش شوراهای شهر را تا حد یک ناظر شهرداری پایین آورده است. تصور عمومی و باور غلطی که از مسئله مدیریت شهری در ایران وجود دارد آن را محدود به مدیریت شهرداری نموده است در حالی که مسئله مدیریت شهری مسئله‌ای فراتر از امور شهرداری و شامل کلیه مسائل مربوط به یک شهر اعم از گسترش کالبدی، توسعه فضای سبز، امکانات رفاهی و تفریحی و سایر موارد مربوط به یک شهر می شود؛ هرچند که عملکرد شوراهای شهری در چند سال گذشته بر این تصور غلط دامن زده است.

به هر حال امروزه شهرها به عنوان مرکز تجمع خیل عظیمی از مردم و به عنوان عمده‌ترین مرکز بازیگران اقتصاد ملی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و بهبود مدیریت شهری به منظور تثبیت رشد اقتصادی، ثبات سیاسی و افزایش مشارکت شهروندان و حل بیکاری، فقرزدایی و جلوگیری از تخریب محیط زیست در جهت افزایش رضایت‌مندی شهروندان است. یکی از مهم‌ترین عناصر که می‌تواند نقش مهمی در بهبود مدیریت عملکرد شهری داشته باشد شورای شهر است. امروزه یک مدیر شهری باید بتواند نقاط قوت و ضعف شهر خود را شناخته و در صدد تقویت مزایای رقابتی آن برآید؛ از این رهگذر است که شهر می‌تواند نقطه قابل اتکایی در شبکه اقتصادی کشوربیاید و تقش خود را در جهت توسعه ملی بهبود بخشد. بنابر این نتیجه می‌گیریم که مدیریت شهری با مدیر و ناظر شهرداری تفاوت های بسیاری دارد و اولی مسئول ارتقای قابلیت‌ها و توانمندی‌های شهر و شهرنشینان است در حالی که دومی بیشتر مجری برنامه‌های مدیران شهری است و پاسخ‌گویی و مسئولیت آن محدود به نحوه عملکرد است و نه نتایج و پیامدهای آن.

با توجه به رشد بی رویه شهرها و شهرنشینی به خصوص در کشورهایی که از مقوله توسعه نامتوازن و عدم تقسیم منابع و امکانات رنج می‌برند و کشور به چند شهر محدود توسعه‌یافته و انبوه شهرهای توسعه‌نیافته تقسیم می‌شوند مبحث مدیریت شهری به منظور جلوگیری از تراکم انبوه مشکلات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و افزایش میزان توسعه و پویایی اقتصادی و اجتماعی از مباحث اساسی است که عدم توجه به آن ممکن است موجبات نارضایتی‌های اجتماعی، اقتصادی و چه بسا سیاسی را فراهم آورد. در جامعه کنونی ما مدیران شهری باید بکوشند تا:
۱ - زیرساخت‌های اساسی برای عملکرد کارآمد شهرها را با عنایت خاص به نقاط کناری و حاشیه شهرها فراهم آورند.
۲ - به منظور توسعه منابع انسانی، افزایش بهره‌وری و بهبود استانداردهای زندگی شهری خدمات لازم را فراهم نمایند.
۳ - در جهت زیباسازی شهر، بر حاشیه و حاشیه نشینی شهر در ابعاد مختلف توجه ویژه داشته باشند.
۵ - عملکرد شوراهای شهرها و به‌خصوص در کلان شهرها محدود به نظارت بر شهرداری و انجام پروژه‌های عمرانی نباشد.
۶ - شورا دارای یک برنامه استراتژیک و با چشم‌انداز تعریف‌شده و با برنامه کاری اولویت‌دار به منظور دستیابی به توسعه پایدار بوده باشد.
۷ – در فراخور اهداف و وظایف شورا، به مسایل و مشکلات مردم توجه شود.